Sen Polifazowy – Czy Można Spać Tylko 2 h Dziennie?

Wiele znanych z historii osób posądza się o nietypowe schematy spania, w tym właśnie sen polifazowy.
Byli to wielcy odkrywcy, twórcy i dowódcy jak:

• Leonardo Da Vinci,
• Thomas Jefferson,
• Winston Churchill,
• Albert Einstein,
• Nikola Tesla,
• Benjamin Franklin,
• Napoleon.

Czy to przypadek, że o ich niecodziennych przyzwyczajeniach do dziś krążą legendy?
Gdyby prawdą okazało się, że wszystkich ich łączy sposób spania, byłoby to bardzo pociągająca teoria.

Niestety „gdyby”.
Prawdopodobnie żadna z osób powyżej nie stosowała świadomie i na stałe snu polifazowego.
Za to, większość z nich cierpiała na problemy ze snem, dlatego spali, kiedy była na to okazja.

Nie zmienia to faktu, że sen polifazowy istnieje i być może, dzięki tej metodzie będzie można zaoszczędzić trochę czasu w ciągu doby.
Pytanie, czy będzie to zdrowie i efektywne.

Co to jest sen polifazowy?

Tą nazwą określany jest schemat rytmu dobowego, w którym całość naszego snu w ciągu doby, rozbita jest na więcej niż jeden blok.
Oznacza to, że śpimy dwa, trzy, cztery i więcej razy w ciągu każdych 24 godzin.

Takie zachowanie ma na celu zmniejszenie ilości mało potrzebnych faz snu, co powoduje łącznie mniejsze zapotrzebowanie godzinowe na sen w ciągu doby.

Co ciekawe, dzieci po urodzeniu naturalnie śpią schematem polifazowym.
Następnie w okolicy jednego roku przechodzą na sen bifazowy, a później przeważnie świat wymusza na nich schemat monofazowy. [1]

Sen polifazowy – rodzaje

Kolejne typy różnią się od siebie długością i ilością jednostek snu w ciągu doby.
Pewne schematy zostały okrzyknięte swoimi własnymi nazwami. [2]

• Sen bifazowy – dwa, asymetryczne bloki snu
• Everyman – cztery, asymetryczne bloki snu
• Dymaxion – cztery, symetryczne bloki snu
• Uberman – sześć, symetrycznych bloków snu

Sen bifazowy

Ten model wytwarza się często u ludzi nieświadomie.
Prawdopodobnie ludzie naturalnie są przystosowani do snu bifazowego.
Stąd tak częsty spadek energii w okolicy godziny 14:00-16:00. [1] [7]
Ten „zjazd” energetyczny występuje u ludzi jako zaprogramowany schemat. [1]
W połączeniu z posiłkiem zawierającym węglowodany, często jest nie do wytrzymania i nasza produktywność drastycznie spada.

Sen bifazowy jest niezwykle popularny w południowych krajach Europy, Chinach, Indiach i w Południowej Afryce, gdzie występuje sjesta – popołudniowa drzemka po posiłku. [3][4]

Standardowo składa się on z bloku 5-6-godzinnego w nocy oraz dodatkowej 20-90-minutowej drzemki w ciągu dnia.

Okazuje się, że 20-minutowa drzemka ma udowodniony pozytywny wpływ na nasze samopoczucie i aktywność. [5]

Suma snu: 5,5-7,5 h.

Everyman

O ile sen mono- i bifazowy są bardzo łatwe do wprowadzenia oraz przyzwyczajenia się, to w przypadku schematu Everyman, gdzie mamy cztery jednostki snu, jest to dużo większym wyzwaniem.

W tym modelu występuje jeden dłuższy blok snu w nocy, który trwa 3-4 godziny.
Do tego dochodzą trzy 20-minutowe drzemki, równo rozłożone na pozostałą część doby.

Suma snu: 4-5 h.

Dymaxion

Schemat, który wygląda, przynajmniej w teorii, najlepiej.
Cztery, równe, 20-minutowe bloki snu co sześć godzin.
Daje to przestrzeń do „normalnego” życia, gdzie mamy czas na zakupy, spotkania z rodziną, znajomymi i pracę.

Niestety, według części źródeł, na takich schemacie dadzą radę funkcjonować tylko osoby z mutacją genetyczną w genie DEC2, które mogą spać dużo mniej niż standardowe osoby. [6]
A i tych ludzi jest mniej niż 1% na świecie.

Być może schemat ten działałby dla zwykłych osób, gdyby wydłużyć każdy blok snu do 40-90 min.

Suma snu: 2 h!!!

Uberman

Najbardziej rozproszony w ciągu dnia schemat, w którym śpimy sześć razy po 20 minut.
Łatwiejszy do zastosowania niż Dymaxion.
Jednak z powodu częstej potrzeby znalezienia miejsca i sposobności do zaśnięcia, mocno utrudnia życie społeczne i rodzinne.

Suma snu: 2 h!!!

Podsumowanie

Nie dziwi mnie fakt, że sen polifazowy i jego idea jest tak popularna.
Niezwykle pociągające jest to, że gdybyś w wieku 20 lat, zaczął spać 2 godziny dziennie, zamiast standardowych 8 godzin, to w ciągu życia otrzymałbyś około 11 lat, które normalnie byłyby spędzone w łóżku.

Okazuje się jednak, że większość prób długoterminowego stosowania schematów Everyman, Dymaxion i Uberman kończyły się porażką.

Potwierdzają to badania, które sugerują, że dla ludzi jedynym zdrowym i naturalnym schematem spania jest sen monofazowy i bifazowy. [1]

Drugi argument to analizy, które wykazały, że istnieje ogólna zależność między długością życia i snem.
Im krócej śpisz, tym krócej żyjesz.
Paradoksalnie, chcąc odzyskać trochę czasu i śpiąc mniej, możesz zabierać sobie czas, który w ogóle spędzisz na tym świecie. [8]

Moje doświadczenia

Kilka lat temu miałem jedno podejście do próby snu polifazowego.
Nie było zbyt udane i trwało zaledwie kilka dni.

Zdecydowanie będę testował sen bifazowy, ponieważ wydaje się on łączyć zdrowie i naturalny tryb pracy naszego organizmu oraz delikatne zmniejszenie ilości czasu poświęcanego na sen w ciągu doby.
Myślę, że w połączeniu z zadbaniem o jakość snu w nocy, będzie to najlepszy wybór.

[1] http://super-memory.com/articles/sleep.htm#Polyphasic_sleep
[2] https://sleephabits.net/sleep-patterns
[3] https://www.sleep.org/articles/napping-around-the-world/
[4] http://www.grandvoyageitaly.com/piazza/chiuso-means-closed-in-italy-the-midday-riposa-siesta
[5] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed?Db=pubmed&Cmd=ShowDetailView&TermToSearch=10210616
[6] https://www.polyphasicsociety.com/wp-content/uploads/2017/05/PolySleep-Quick-Start-Guide.pdf
[7] https://www.youtube.com/watch?v=pwaWilO_Pig&feature=youtu.be&t=1856
[8] https://www.youtube.com/watch?v=pwaWilO_Pig&feature=youtu.be&t=1856